Nad Niemnem to epicka trzytomowa powieść, która przedstawia panoramę polskiego społeczeństwa lat 80. XIX w., w części nawiązuje również do czasów powstania styczniowego (23 lata po powstaniu). Wydarzenia w powieści obejmują lato 1886 roku, ale w utworze istnieje podwójna perspektywa czasowa. Obok wydarzeń współczesnych równie ważne są zdarzenia wcześniejsze, powracające we wspomnieniach bohaterów i legendach. Czas przedakcji sięga do XVI w. (legenda o Janie i Cecylii), obejmuje także najważniejsze fakty polityczne i historyczne XIX w.: wyprawę Napoleona na Rosję w 1812 r., powstania listopadowe i styczniowe. Akcja rozgrywa się w okolicach głównej rzeki Grodzieńszczyzny - Niemna.Główne wydarzenia dzieją się w Korczynie - majątku ziemskim rodziny Korczyńskich oraz w zaścianku szlacheckim Bohatyrowiczów. Kilka razy akcja powieści przeniesiona zostaje np. do Osowiec lub folwarku szlacheckiego Kirłów - Olszynki. Kreując historie poszczególnych bohaterów, autorka nie zapomniała o tym, co nieustannie obecne było w literaturze tej epoki - pierwiastku dydaktycznym mającym za zadanie kształtować w czytelnikach odpowiednie postawy.Problematyka powieści skupia się przede wszystkim na kwestiach społecznych. W sposób wnikliwy zostają przedstawione dawne i obecne stosunki mieszkańców dworu i wsi.

Powieść Laury Ingalls Wilder, z dużą dozą elementów autobiograficznych, zredagowanych przez córkę autorki, Rose Wilder Lane. Powieść jest szóstą częścią (w Polsce, wśród części wydanych przez Agencję Kris - piątą) cyklu powieściowego "Mały domek".